matter and its double

MATTER AND ITS DOUBLE: AN EMOTIONAL JOURNEY THROUGH SELF AWARENESS

Matter in the first place as an identity issue, the “double” as a key to the interpretation: these are the means by which Marco Angelini fulfills his art accessible to a public, first and foremost

MATTER AND ITS DOUBLE: AN EMOTIONAL JOURNEY THROUGH SELF AWARENESS

Matter in the first place as an identity issue, the “double” as a key to the interpretation: these are the means by which Marco Angelini fulfills his art accessible to a public, first and foremost that of Rome, his beloved city, in a new exhibition at the same time is a granular synthesis of the road already traveled and the beginning of a new cycle of experimentation (including a personal lifestyle).

Out of a total of thirty-two artworks presented at the Galleria André - who in the past organized a solo exhibition by Angelini - eighteen small paintings (18x24 cm.) are assembled in the first hall almost forming a unicum, so neither of them has a title as well as the theme of “pairs” characterizes them on a clouding scene, even triple- or quadruple-glazed reminders sometimes, quite ununderstandable or else fairly clear.

The Galleria André’s rassemblement is meant to be partly an artistic solution dear to Angelini, as in the London exhibition of 2009 entitled “Restful Turmoil" - of which can be found here two ‘sisters’ artworks - where the artist converted firstly his creation of several paintings in close dialogue with each other, both in the materials used both in their soiling topic.

However, unlike what had happened in the London exhibition, today this juxtaposition of paintings is no predetermined neither premeditated: its peculiarity lies, in fact, in the contrast between randomness (perhaps only apparent) and harmony (or, conversely, a dichotomy?). Despite we could perceive, on a side, a stark and alienating contrast arises from the author himself, and, on the other, a mismatch is self-produced by the interaction between his artworks with one another and, in pairs, with the world around them.

The paintings exhibited are performed in different times (often unedited) and with various styles and techniques, so that they are presented “in pairs,” following an always changing red thread, hiding or revealing itself - coincidence or predetermination? - should they be sought in the material used, in its expression form, color, even in its context (the “casing”, as the same artist calls it, which plays a very important role in his artworks).

Thus, alongside artworks share the famous dripping by Pollock - a technique also agglomerated in the action painting by the contemporary painter Goa, born Fabrizio Sanna, - seemingly unrelated to each other or alongside those of a similar subject, which refuse themselves through antithetical colors (silver/gold) or otherwise displaced onto the material space ("Intimacy" and "Detachment" - 2009), there are also paintings tell to each other for reasons beyond the intellect can be appreciated only emotionally. Others are in pairs as interpretation of a specific topic (the combination of “Art and Science, Art and Medicine” of the Italian Pavilion in the World at the 54th Venice Biennale in 2011, as an example) according to very different stylistic registers. All of this, sheltered from an uncritically mimicry, rather inspired by a glazing principle, recall/evoke with no reply (not for nothing, the mirror gives us back our image “on the contrary”), and trigger the dialectics does not provide anything can be said fully completed.

In this continuous dynamical process of “splitting” - Angelini, also a sociologist before than an artist, utters “don’t think what really matters is what the viewer sees in the subject I wish to represent, rather that he sees something” - cannot be never equal to itself, a decisive material element rather, if this is not the true identity issue at stake. Recalling the poetic inspiration of Louise Nevelson, suspended between abstraction and surrealism, Marco Angelini features for his creations a variety of support and recyclable materials include polystyrene, cardboard, plastic, aluminum, wallpaper, on which he plays on - by transferring his own personal branding - with natural pigments, acrylic adhesives, ink, dry bushes, resins, strings, tapes... even the “Crystalball” children game he played long time ago! (see “A gravid Silence” 2009 exhibition in Warsaw). His colors background is mixed either with blue ultramarine or the dazzling white, his favorite one on many later artworks, through metallic shades of thriving aesthetic impact until to the clarion yellow spray, recently discovered on a journey to India.

Raffaella Salato

Translation by Romina Fucà

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

LA MATERIA E IL SUO DOPPIO: VIAGGIO TRA I SENSI E LA COSCIENZA DI SE’

La materia come identità, il “doppio” come chiave di lettura: ecco gli strumenti attraverso i quali Marco Angelini propone nuovamente la sua arte al pubblico, primo fra tutti quello amato di Roma, la sua città, in una mostra che vuole essere al contempo una sintesi del percorso già battuto e l’avvio di un nuovo ciclo, di sperimentazione espressiva ma anche di vita.

Le opere esposte alla Galleria André – che ha già ospitato in passato una sua personale – sono in totale 32, anche se nella prima sala i 18 quadri più piccoli (18x24 cm.) sono assemblati quasi a formare un unicum, tant’è che nessuno di essi ha un titolo ed il tema della “coppia” che li caratterizza sfuma, a volte, in richiami anche tripli e quadrupli, talora solo evocati talora più evidenti.

Il rassemblement pare, peraltro, una soluzione artistica cara ad Angelini, che già nella mostra londinese del 2009, intitolata «Restful Turmoil» – di cui qui troviamo due opere “sorelle” – aveva sperimentato la creazione di più quadri in dialogo stretto fra di loro, sia per i materiali utilizzati sia per il soggetto che li anima.

Tuttavia, a differenza di quanto accadeva in quella prima esperienza sul suolo britannico, oggi l’accostamento dei dipinti non è predeterminato all’origine o premeditato: la specificità di questa mostra sta proprio, infatti, in questo contrasto tra casualità (forse solo apparente) ed armonia (oppure, all’opposto, dicotomia?), un contrasto suggestivo e straniante che è in parte voluto dall’autore ed in parte autoprodotto dall’interazione fra le opere l’una con l’altra e, in coppia, con il mondo circostante.

Ecco dunque che i quadri in esposizione, eseguiti in periodi diversi (spesso anche inediti) e con stili e tecniche variegati, sono presentati “due a due”, seguendo un fil rouge che ogni volta cambia, nascondendosi o svelandosi – casualità o predeterminazione? – ora nel materiale utilizzato, ora nella forma espressiva, ora nel colore, ora persino nella cornice (“l’involucro”, così come egli stesso lo definisce, è molto importante nell’arte di Marco Angelini).

Così, accanto alle opere accomunate dal tema del dripping (“sgocciolamento”) di Pollock – tecnica ripresa anche nell’action painting del pittore contemporaneo Goa, al secolo Fabrizio Sanna – ma apparentemente estranee l’una all’altra, o a quelle aventi un soggetto simile ma declinato in colori antitetici (argento/oro) oppure diversamente collocato nello spazio («Intimità» e «Distacco» - 2009), troviamo quadri che dialogano tra loro per ragioni che sfuggono all’intelletto ma si ravvisano nell’esperienza sensoriale, ed altri ancora che nascono accoppiati in quanto interpretazioni di una tematica specifica (il binomio «Arte e Scienza, Arte e Medicina» del Padiglione Italia nel Mondo alla 54ma Biennale di Venezia del 2011, ad esempio) secondo registri stilistici assai differenti tra loro. Il tutto, lontano dal rischio della serialità, banale e acritica, ma piuttosto ispirato al principio della specularità, che richiama/evoca senza replicare (non per niente, lo specchio ci restituisce la nostra immagine “al contrario”) e che innesca la dialettica senza dare nulla per assunto o concluso.

In questo processo di “sdoppiamento”, che è sempre dinamico – infatti Angelini, sociologo oltre che artista, sostiene che «ciò che veramente importa non è che lo spettatore veda nel quadro quello che io volevo rappresentare, bensì che ci veda qualcosa» – e, dunque, mai uguale a se stesso, l’elemento materiale è spesso decisivo, se non addirittura identitario. Ricordando in parte la poetica di Louise Nevelson, sospesa tra astrattismo e surrealismo, Marco Angelini utilizza per le sue creazioni supporti e materiali spesso di riciclo (polistirolo, cartone, plastica, alluminio, carta da parati), sui quali poi interviene – imprimendovi il proprio marchio distintivo – con pigmenti naturali, colle viniliche, inchiostro di china, arbusti essiccati, resina, spago, nastri di audiocassette… persino il «Crystalball» con cui giocava da bambino! (mostra «Silenzio gravido», Varsavia 2009). Il tutto, dominato dal colore, che sia esso il blu oltremare prediletto oppure il bianco abbacinante di tanti sfondi, passando per le tinte metalliche di grande impatto estetico o per lo squillante giallo, scoperto in tempi recentissimi durante un viaggio in India.

Raffaella Salato

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Podróż między zmysłami a świadomością samego siebie

Materia jako tożsamość, podwójność jako klucz do lektury: oto narzędzia, którymi posłużył się Marco Angelini, by po raz kolejny zaprezentować swoją sztukę publiczności. Jako pierwszej spośród wszystkich pokazał dzieła ukochanej publiczności w Rzymie, swoim mieście, na wystawie, która jest jednocześnie syntezą dotychczasowych dokonań i początkiem nowego cyklu, eksperymentalnej ekspresji, ale też życia.

W Galerii André – która w przeszłości gościła już inną wystawę indywidualną Angeliniego – znalazły się 32 dzieła, z których 18 mniejszych (18x24 cm), zgromadzonych w pierwszej sali, łączy się w jedno. Wrażenie unicum pogłębiają dodatkowo brak tytułów i zestawienie dzieł w pary zlewające się niekiedy w trójki, a nawet czwórki – czy to za sprawą skojarzeń, czy też bezpośrednich nawiązań.

Wydaje się, że rassemblement to jedno z ulubionych rozwiązań artystycznych Angeliniego. Zastosował je już na londyńskiej wystawie Restful Turmoil w roku 2009, łącząc kilka obrazów we wspólnym dialogu, opartym zarówno na podobieństwie użytych materiałów, jak i na jednakowej tematyce. Dwa z tych „bratnich” obrazów trafiły na wystawę w Rzymie.

W przeciwieństwie jednak do pierwszej, brytyjskiej próby rzymskie zestawienie dzieł nie było zaplanowane przed ich stworzeniem: cechą charakterystyczną tej wystawy jest kontrast między przypadkowością (być może jedynie pozorną) a harmonią (a może przeciwnie – dychotomią?). To kontrast niezwykle sugestywny, zadziwiający, zaistniały po części z woli autora, po części zaś – powstały samoistnie w wyniku interakcji obrazów w dwójkach, a także poszczególnych dwójek z otaczającym je światem.

Tak oto obrazy wykonane w różnych okresach (często wcześniej niewystawiane), w różnych stylach, różnymi technikami, zaprezentowane zostały „w parach” i złączone jednym fil rouge – za każdym razem zmieniającym swoje oblicze, ukrywającym się po to, by za chwilę znów się pojawić – przypadkowo czy też celowo? – raz w użytym materiale, raz w formie ekspresji, innym zaś razem w kolorze czy nawet ramie („opakowanie”, jak nazywa je sam Angelini, jest bardzo ważne w jego sztuce).

Część dzieł, na pozór obcych jedno wobec drugiego, jednoczy się wokół tematu drippingu („kapania”) Pollocka – techniki, którą wykorzystuje również współczesny malarz Goa, czyli Fabrizio Sanna, w action painting. Obok znalazły się prace przedstawiające ten sam temat, odmieniony jednak przeciwstawnymi barwami (srebro/złoto) lub innym rozmieszczeniem w przestrzeni (Intimità i Distacco – 2009). Odnajdujemy też obrazy, które połączyły we wspólnym dialogu racje wymykające się intelektowi, dające się poznać jedynie doświadczeniu zmysłowemu. I w końcu dzieła, które już w momencie powstawania połączone zostały w pary jako interpretacje szczególnych zagadnień, godząc zdecydowanie odmienne rejestry stylistyczne (podwójna nazwa Pawilonu Włochy na Świecie „Sztuka i Nauka, Sztuka i Medycyna” na 54. Biennale w Wenecji w 2011 roku). Całość, daleka od banalnej, bezkrytycznej seryjności, czerpie inspirację z zasady lustrzanego odbicia, które przypomina/przywołuje, ale nie odtwarza (nie bez przyczyny lustro odbija nasz wizerunek „na odwrót”), daje początek dialektyce i niczego nie uznaje za ostateczne lub skończone.

Proces „podwajania” jest zawsze dynamiczny, nigdy jednakowy – jak twierdzi Angelini, najpierw socjolog, a dopiero później artysta: „tak naprawdę liczy się nie to, żeby odbiorca zobaczył w obrazie to, co ja chciałem przedstawić, lecz żeby coś w nim zobaczył”. Często zatem decydujący, a nawet przesądzający o tożsamości, staje się element materialny. Nawiązując częściowo do stylu Louise’a Nevelsona, oscylującego między abstrakcją a surrealizmem, Marco Angelini często wykorzystuje materiały z recyklingu (styropian, karton, plastik, aluminium, tapety), na których pozostawia swój znak rozpoznawczy naniesiony za pomocą naturalnych pigmentów, klejów winylowych, tuszy pigmentowych, suchych gałązek, żywicy, sznurka, taśm magnetofonowych… a nawet Crystalball, którym bawił się jako dziecko! (patrz wystawa Brzemienne milczenie, Warszawa 2009).

Nad wszystkim dominuje zaś kolor: od ukochanej ultramaryny, przez oślepiającą biel o wielu odcieniach, aż po metaliczne barwy o silnym oddziaływaniu estetycznym i krzyczącą żółć, odkrytą podczas niedawnej podróży do Indii.

Raffaella Salato

Tłumaczenie: Katarzyna Foremniak